A dúas mans

Cando cheguei a México había cartaces políticos enormes que cubrían edificios coa imaxe do marido dunha das actrices de telenovela máis famosas do país. Esa da que falan agora os medios, máis famosa que el e igual de mezquina.

Segundo foron pasando as semanas, os cartaces multiplicáronse, a presenza do PRI na rúa foi medrando, os escándalos de compra de votos, de cambio de credenciais por tarxetas a crédito… o abuso de poder, en definitiva, foise facendo tan evidente, que costa moito traballo entender como algún xuíz é capaz de negar esta evidencia. A pobreza e a miseria é a que fai que poderosos políticos, ás ordes de multinacionais e de narcotraficantes, queiran impoñer o seu goberno en México, tildando todo o proceso de democrático, cando non o é.

Certo é que as comparacións son odiosas, non imos discutilo, mais, co fin de dar comezo á secuencia de aparentes contradicións, imos tirar da comparativa entre países para situarnos nas proximidades do que se quere contar…

De seguro que todas ouvistes falar ou tivestes a oportunidade de presenciar acontecementos electorais coma a carretaxe de votos, unha tradición ben arraigada no noso país; a compra de vontades, directa, con cartos, ou indirecta, con favores, postos de traballo ou semellantes; a intimidación no exercicio do voto ou a malversación de cartos públicos en prol dun determinado partido político. Non nos esquecemos tampouco do papel que, por norma xeral, xogan tamén as elites empresariais, coa súa “delicadeza” á hora de amosar a súa opción de voto, ou a decidida aposta que fan a meirande parte dos medios de comunicación “supostamente” imparciais…

Ben, tentade xuntar todo isto na cabeza e, cando o teñades, multiplicádeo por dez… e aínda así a comparativa con México resulta case que grotesca…

Na historia recente de México, a que é graciosamente caracterizada como “democrática”, esta é a terceira vez que os poderes fáticos mexicanos evitan a chegada do centro-esquerda ao poder despois dos fraudes de 1994 (con Coatemoc Cárdenas como candidato) e 2006 (con Andrés López Obrador á cabeza, como agora…). As tácticas empregadas foron semellantes ás arriba sinaladas só que cunha desvergonza, un clima de medo e un grao de violencia difíciles de soportar.

O resultado foi outra vez o planificado. O Sr. Peña Nieto, candidato do PRI, autoproclamouse novo presidente antes de que saíran sequera os primeiros resultados oficiais. Porén, curiosamente, agás no multitudinario espectáculo organizado na noite electoral, non se ven mostras de satisfacción nas caras das/os mexicanas/os; todo segue igual, ou non. A gran diferenza quizais sexa o traballo que está a realizar moita xente, ligada ou non ao movemento 132, en recompilar irregularidades, revisar os conteos das furnas, aportar probas sobre compras de votos, etc. Estase a facer un enorme esforzo en visibilizar o fraude, quizais esta sexa a gran diferenza respecto doutras veces.

As/os mexicanas/os coas que puidemos falar, que están a participar de todas estas accións, están convencidas/os de que algo está a cambiar, que algo vai acontecer, aínda que non saiban moi ben o que nin como.

O certo é que as súas reivindicacións son tamén as nosas. O certo é que quizais cómpre reescribir aquel berro de “proletarios del mundo unídevos!” e convertelo en “INDIGNAD@S DO MUNDO, UNÍDEVOS!”

 

hoxe, cedo a palabra...

Comecemos cunha evidencia: isto é unha usurpación en toda regla... consentida pero usurpación ao fin e ao cabo... un paréntese na crónica de Lubián a Coatepec onde se infiltra unha subcrónica de Marín a Coatepec...

Supoño que en calquera lugar do mundo habería moito que contar no trascurso dunha semana e media, mais, en México, asegúrovos que hai moito máis... Porén, deixaremos para outros artificios literarios as peripecias dun marinense (acompañado dunha loba-louxeira) nos primeiros días no estado de Veracruz e centraremos a nosa atención nos acontecementos dos últimos días onde a cidade de México e as eleccións xogaron un papel protagonista.

O xoves 28 chegamos a DF sobre o medio día para, nada máis pisar Tenochtitlan, ou algunha beirarrúa que non debía quedar moi lonxe do que no seu momento foi a capital do imperio azteca, comer unha pizza... é o que ten escoller como "residencia" un dos barrio máis "pijos" da cidade (que tamén máis tranquilos e paseables...).

O caso é que este primeiro día deunos para pasear polo centro, coñecer o inmenso Zócalo e pillar unha molladura considerábel (as tormentas do verán...). Un primeiro contacto cunha cidade chea de xente, comendo a todas horas na rúa (tacos, tortillas, quesadillas e outras moitas cousas que non sei como se chaman), vendendo de todo, berrando e sobrevivindo a un tráfico que, segundo contan os nativos, mellorou moito nos últimos anos (non quero pensar como era antes...). Unha cidade que, ao contrario da imaxe que nos chega frecuentemente, quizia sexa a máis segura do país...

O primeiro acto fora prometedor e o segundo tampouco se quedou atrás. O venres visitamos as pirámides de Tenotihuacan, a uns 30 km. de DF. (Dous parénteses: o primeiro, cometimos un pecado de guiris, contratamos o transporte con guía dende o mesmo hotel... ademais da chasta que custou, tocounos comer no restaurante máis turístico da zona, con mariachis incluídos...; o segundo, o noso guía, un tipo majete, igual que outras persoas que atopamos, era neto de exiliados españois, unha colonia seica ben importante na cidade). As pirámides e toda a zona do xacemento é impresionante; sería un atrevemento tentar sequera contarvos as sensacións así que deixámovos tan só as fotos...

Como o tema engancha, ao día seguinte empregamos toda a mañá en empaparnos das culturas azteca e maia; dúas das 12 salas do inmenso museo antropolóxico ao que un sempre queda con ganas de voltar, pola cantidade de cousas que quedan por ver. Como tiñamos o día cultureta, pola tarde fixemos unha visita á casa museo de Frida Kalho, en Coyoacán (outro barrio bohemio da cidade), previo paso polo metro de DF... un metro no que fumos capaces de entrar unha vez pero xa non dúas... dicir que había moita xente é quedarse moi, moi curto...

E chegou o domingo, o día das eleccións presidenciais. E nós, como bos guiris, ademais de admirar a paciencia das electoras/es, que facían quilométrica colas para votar nas mesas sen adscrición (noutro post contamos todo o lío organizativo-mafioso dunha xornada electoral en México...), visitamos o Templo Maior, oculto parcialmente pola catedral (non vaia ser...) e os murais de Diego Ribera no museo de belas artes (vai foto para que poidades admirar o pedazo de mural do amigo Diego; foi o que lle escarallaron no centro Roquefeler por demasiado filocomunista; refíxoo...).

A volta a Coatepec coincidiu cos primeiros resultados dos sondeos das eleccións e a confirmación dun fraude dunhas dimensións difíciles sequera de imaxinars... Compo Paulita xa me está a botar a bronca por enrollarme moito o próximo día detallamos todo o que estamos a ver sobre o pucherazo do PRI...